نویسنده: دکتر فرزاد جهان‌بین، نویسنده کتاب «باغبانی فرهنگ»

خبرگزاری فارس ـ گروه اندیشه: 

رویکرد اسلام اجتماعی و به عبارتی اسلام برای تمام ابعاد زندگی،   چه میزان توسط متولیان تبلیغ دین در جامعه مورد توجه است؟هر فرد ابعاد مختلفی دارد. خودش، او و  همسرش، او و فرزندانش ،او  و پدر و مادرش ، او و بالادست‌هایش،او و زیردست‌هایش، او و همکارانش، او  و همسایه اش، او و محیط زیست، او و دولت و...دو نگاه در نسبت با مناسبات اسلام و این ابعاد وجود دارد؛ نگاهی که معتقد است اسلام برای همه این ابعاد برنامه داردو به تعبیر امام راحل(ره)، فقه تئوری اداره زندگی بشر از گهواره تا گور است و هیچ فعل مکلف خارج از پنج حکم حرام و حلال ومستحب و مکروه و مباح نیست. نگاه دیگری نیز وجود دارد که معتقد است اسلام فقط مربوط به ابعاد زندگی شخصی استو با اجتماعیات ارتباطی برقرار نمی‌کند. این نگاه دوم را به عنوان نگاه سکولار می‌شناسیم.جمهوری اسلامی مبتنی بر نگاه اول ایجاد شد و بر همین اساس در اصل ۴ قانون اساسی خواسته شده است که تمام قوانین کشور می‌باید مبتنی بر اسلام باشد و کف این مساله را ـ که عدم تغایر قوانین با شرع است ـ شورای نگهبانبررسی و مراقبت می‌کند. حال سوال اینجاست که رویکرد اسلام اجتماعی و به عبارتی اسلام برای تمام ابعاد زندگی، چه میزانتوسط متولیان تبلیغ دین در جامعه مورد توجه است؟ به تعبیر دیگر هر چند رسما کسی در جمهوری اسلامی، زیر بار سکولاریزم نمی‌رودآیا در عمل ما شاهد سکولاریزم پنهان هستیم یا نه؟برای بررسی این موضوع، دو ـ سه روایت را به مخاطبان محترم عرض می‌کنم و سوالی می‌پرسم:۱ـ  به پیامبر اسلام گفتند این خانم، اهل نماز شب است اما همسایه آزار است. پیامبر فرمودند: هیچ خیری در او نیست.۲ـ  به پیامبر اسلام عرض کردند یا رسول الله، این اعرابی تا بحال فرزندانش را نبوسیده است. پیامبر فرمودند: او اهل آتش است.۳ـ  امام صادق(ع) فرمودند کسی که خانه خالی داشته باشد و برادر دینی‌اش بدون خانه باشد، هرگز در بهشت ساکن نخواهد شد.۴ـ  پیامبر(ص) فرمودند: نشستن مرد در کنار همسرش، یک ساعت از اعتکاف در مسجد النبی بالاتر است.۵ـ  امام صادق(ع) فرمودند: کسی که دلسوزی‌اش برای اموال شخصی‌اش بیشتر از اموال عمومی باشد، مومن نیست.۶ـ  وصدها روایت تکان دهنده دیگر.حالا این سوال را مطرح می‌کنم: ما چقدر از متولیان دین از منابر و هیئات گرفته تا صدا و سیما و... این دست روایات را شنیدیم و چقدردر مورد نماز و روزه و این قبیل اعمال فردی شنیدیم؟

اگر جواب این است که اکثرا عموم جامعه در معرض دومی‌اند، پس سیاست فرهنگی، سکولار است؛ هر چند اسمش نباشد. اما اگر جواب، اولی است پس سیاست تبلیغ دینی جمهوری اسلامی، جامع و غیرسکولار است اما تجربه شخصی بنده دومی را تایید می‌کند. تا بحال شده که به مناسبت‌های خاصی، در کلاس‌ها به این دست روایات اشاره کنمشاید قابل باور نباشد اما بعضا از ۴۰ نفر کلاس، یک نفر هم نبوده که اینها را شنیده باشد. برایم این سوال ایجاد می‌شود که مثلادر هیات‌ها، پس چه چیزی گفته می‌شود و چقدر، زندگی اجتماعی مردم از منظر اسلام، مورد توجه اسما می‌توانستیم به اتکای این معارف، زندگی بهتری داشته باشیم، اما متاسفانه به خاطر وجود سکولاریزم پنهان، محقق نشده استتحقق جامعه اسلامی که یکی از مراحل تمدن نوین اسلامی است، بدون رفع سکولاریزم پنهان، ممکن نخواهد بود.